IZA / GALA

Home • Thema’s • IZA / GALA

In het Integraal Zorg Akkoord (IZA) is afgesproken dat het preventief gezondheidsbeleid wordt versterkt. Binnen het IZA zijn afspraken tussen het rijk, gemeenten en verzekeraars gemaakt over hoe preventief gezondheidsbeleid en verbinding van de eerstelijnszorg en het sociaal domein kan worden versterkt en geborgd. De uitwerking van de preventieagenda vindt plaats in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Met de specifieke uitkering (SPUK) stelt het rijk geld beschikbaar voor preventie en gezondheidsbevordering.

In het najaar van 2022 is het Integraal Zorgakkoord: ‘Samen werken aan gezonde zorg’ (IZA) gesloten. Eind 2023 is een eerste versie van het regioplan Integraal Zorgakkoord voor Zuid-Holland Noord vastgesteld. Onder coördinatie van Transmuralis werken betrokken partijen, waaronder Rijn en Duin, momenteel transformatieplannen uit voor de regio.

Gezamenlijke ambitie: samen bewegen van zorg naar gezondheid

We willen dat de inwoners van Zuid-Holland Noord zo lang mogelijk gezond, vitaal en veerkrachtig blijven. Ter bevordering van ieders welzijn en om zorgvragen te voorkomen, uit te stellen of minder zwaar te maken.

Wanneer er toch zorg of ondersteuning nodig is, dan zetten we ons gezamenlijk in voor het leveren van passende zorg in de regio en ondersteuning dichtbij huis, waarbij de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit worden gewaarborgd. We willen de gezondheidsvaardigheden van inwoners vergroten en hen bewust en kosteneffectief leren omgaan met de zorg: zo lang mogelijk zelf, thuis als het kan en met slimme inzet van digitale middelen. Daarbij is er oog voor de mensen die het hardst zorg nog hebben én de rol en het welzijn van de mensen die die zorg en ondersteuning leveren.

We hanteren Positieve Gezondheid als uitgangspunt en daarmee de brede kijk op gezondheid. Dit betekent dat we de inwoners van de regio, hun gezondheid, veerkracht en wat hun leven betekenisvol maakt centraal stellen. De drie overstijgende doelen zijn:

Gezond en betekenisvol leven
Het is noodzakelijk dat het medisch en sociaal domein met elkaar en samen met de inwoner inzetten op mee (blijven) doen en het versterken van een gezonde leefstijl en gezondheidsvaardigheden. Dit om de kans op (een langer) ervaren gezondheid te vergroten, de zorgvraag uit te stellen of minder zwaar te maken en daarmee de druk op zorg en ondersteuning in de eerstelijnszorg en het sociaal domein te verminderen.
Beter oud worden
We zetten in op het toegankelijk houden van vraag en aanbod van de specifieke (ouderdom gerelateerde) ondersteunings- en zorgvraag, als gevolg van de sterke vergrijzing in deze regio. We houden daarbij rekening met de wens van veel ouderen om zo lang mogelijk de regie over hun leven te houden en actief deel te nemen aan de samenleving, voor een betekenisvol leven.
Versterken mentale gezondheid
We zetten in op het versterken van de mentale gezondheid en mentale gezondheidsvaardigheden van de inwoners in deze regio. Daarbij concentreren we ons op drie groepen: jongeren, mensen met verhoogd risico en/of beginnende psychische klachten en mensen met een(ernstige/complexe) psychiatrische aandoening.

IZA-thema’s

In onze regio wordt het IZA momenteel uitgewerkt via de volgende thematische actielijnen:

Acute zorg
Arbeidsmarkt
Chronische aandoeningen
Coördinatie en capaciteit
Digitalisering
GGZ / Mentaal welbevinden
Kwetsbare ouderen
Leefstijl en Positieve Gezondheid
Regionale domeinoverstijgende samenwerking

Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)

In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) hebben de VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van VWS afspraken gemaakt op het gebied van gezondheid en welbevinden. Daarmee kan verder gebouwd worden aan een gerichte lokale en regionale aanpak van preventie, gezondheid en sociale basis. De bedoeling is om in samenhang uitvoering te geven aan de doelstellingen uit het regeerakkoord en het Nationaal Preventieakkoord.

Het GALA moet de randvoorwaarden creëren waarbinnen gemeenten een integraal preventief gezondheidsbeleid kunnen gaan voeren. In de huidige aanpak zijn beleid en financiering versnipperd en wordt te weinig rekening gehouden met aanpalende domeinen die van grote invloed zijn op de gezondheid, zoals het sociaal domein of de fysieke leefomgeving.

Om de doelen van het GALA te kunnen bereiken staan deze thema’s centraal:

Het terugdringen van gezondheidsachterstanden;
Het bevorderen van de inrichting van een gezonde sociale en fysieke leefomgeving;
Het versterken van de sociale basis in wijken en buurten;
Het bevorderen van een gezonde leefstijl;
Het versterken van de mentale gezondheid van de inwoners;
Het ondersteunen van de inwoners bij het vitaal ouder worden.

Veel van de afspraken zijn nog onvoldoende concreet en moeten in een werkagenda nader uitgewerkt worden. Het IZA bevat de procesafspraken daarvoor. In het GALA worden afspraken gemaakt hoe voor de korte termijn lopende, en door gemeenten positief beoordeelde programma’s, gecontinueerd kunnen worden.

Voor de periode 2023-2026 zijn de afspraken in het GALA erop gericht om lopende activiteiten in preventief gezondheidsbeleid te continueren en deels nieuwe thema’s te kunnen starten. Het betreft programma’s op gebied van Sport & Bewegen, Gezondheid & Preventie en de versterking van de Sociale Basis & Wijkinfrastructuur.

Specifieke uitkering (SPUK)

Binnen de specifieke uitkering (SPUK) stelt het rijk geld geoormerkt beschikbaar voor inzet op het gebied van preventie en gezondheidsbevordering. In deze SPUK wordt de financiering voor 15 onderdelen op de thema’s sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie, gezondheidsbevordering en het versterken van de sociale basis gebundeld in één (nieuwe) uitkering. De uitkering hangt nauw samen met het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Heb je vanuit het wijksamenwerkingsverband vragen over het IZA, GALA en/of SPUK? Neem contact op met Rijn en Duin via info@rijnduin.nl.