Netwerkavond GGZ: ‘De crux is dat eerstelijns zorgverleners ons kennen’

Eerstelijns zorgverleners, welzijnsprofessionals en GGZ-organisaties hebben elkaar veel te bieden rond de geestelijke gezondheidszorg in Zuid-Holland Noord. Door met elkaar mee te denken en naar de juiste organisaties te verwijzen, kunnen ze passende zorg leveren en tijd en kosten besparen. Maar dan moeten organisaties en professionals elkaar wel kennen, zo klonk het op 22 mei tijdens de Netwerkavond GGZ van Rijn en Duin.

Juist om die reden organiseerde regio-organisatie Rijn en Duin de bijeenkomst in Sassenheim. De deelnemers konden bij de kraampjes informatie inwinnen en in gesprek gaan over allerlei GGZ-initiatieven in de regio, waar volop gebruik van werd gemaakt.

Verwijzen voor Welzijn op Recept door paramedici

Wijksamenwerkingsverband Meer in de Wijk, uit de Leidse Merenwijk, en het Sociaal Wijkteam Leiden deelden een kraam en hadden een primeur. “Sinds vandaag kunnen onze fysiotherapeuten en diëtisten voor Welzijn op Recept via Zorgdomein verwijzen naar het Sociaal Wijkteam”, vertelde Martine de Clercq, wijkmanager van Meer in de Wijk. “Als fysiotherapeuten en diëtisten merken dat er bij een cliënt meer speelt dan alleen een medisch probleem, hoeven ze voor Welzijn op Recept niet meer te verwijzen via de huisarts. Dit draagt bij aan de aandacht voor het welbevinden van mensen en verlaagt de drempel voor Welzijn op Recept. Maar dan moeten zorgverleners wel weten wat het Sociaal Wijkteam is en doet.”

Daartoe onderneemt het Sociaal Wijkteam de nodige actie, aldus directeur Ingrid Linnemans. “Zo tonen we het Sociaal Wijkteam op het wachtkamerscherm van huisartsenpraktijken, hebben we nieuw communicatiemateriaal ontwikkeld, zijn er vaste contactpersonen voor de Merenwijk die langs gaan bij praktijken en plaatsen we berichten in de nieuwsbrief van het wijksamenwerkingsverband. Ook loopt er een kwalitatief onderzoek in samenwerking met Hogeschool Leiden. De crux is dat eerstelijns zorgverleners ons zien en kennen.”

De nieuwe GGZ

Afhankelijk van de hulpvraag kunnen eerstelijns zorgverleners, met name huisartsen en praktijkondersteuners, bij diverse organisaties terecht. “Heb je als zorgverlener mensen die zoekende zijn, verwijs hen door. Wij zijn er voor dat ze gehoord en gezien worden”, aldus Leonie Philippo van Lumen Holland Rijnland, een stichting voor en door mensen met psychische, psychosociale en/of verslavingsproblemen. “Ieder mens telt en moet de kans krijgen om in zijn of haar kracht te komen. Wat is daarvoor nodig, is de vraag die wij ons als zorg- en hulpverleners moeten stellen. Dat is de nieuwe GGZ.”

Consultatie

Ook GGZ Rivierduinen was aanwezig, met name om de Poli Autisme en de Poli Volwassenen onder de aandacht te brengen. “We denken graag mee in wat we voor patiënten kunnen betekenen”, zei Josje Ballieux, manager algemene zaken Poli Autisme. “Bij de Poli Autisme doen we nu meer consultatie en we geven bijvoorbeeld ook workshops. Daar kunnen huisartsen en praktijkondersteuners weer mee verder. We merken dat het in een behoefte voorziet.”

Voor consultatievragen kunnen zorgverleners ook terecht bij Transparant Next, een stichting voor optimalisatie van het zorgproces voor mensen met psychische problematiek. “Als zorgverleners ergens niet uitkomen of een onderbouwing willen hebben, kunnen ze onze consultatieve dienst inschakelen”, vertelde verslavingsarts Ronald Eschweiler namens Transparant. “We spreken de patiënt grondig, waarna de aanvrager snel advies krijgt. Het grootste deel van de patiënten die wij spreken hoeft overigens niet te worden doorgestuurd naar de specialistische GGZ. Het werkt dus kostenbesparend. Omdat de zorgverzekeraar onze dienst ondersteunt, gaat de consultatie bovendien niet van het eigen risico van patiënten af.”

De problematiek van de wachtlijsten was uiteraard ook onderwerp van gesprek op de bijeenkomst. “Iedereen vraagt hoe het met de wachtlijsten staat en iedereen herkent het probleem. Het is geen onwil”, verzekerde Jenny Ruigrok, manager Zorg van Brijder en PsyQ. “De grootste uitdaging is hoe je ervoor zorgt dat iemand die hulp nodig heeft zo snel mogelijk geholpen kan worden”, vulde een collega aan. “Laat je iemand zes maanden wachten, of kom je als GGZ-netwerk in de regio in beweging, in het belang van de patiënt?”

Hulp aan kinderen en jongeren

Vanuit de jeugdzorg waren meerdere organisaties aanwezig. Zoals Cardea, de organisatie die specialistische hulp biedt aan kinderen, jongeren en gezinnen met complexe problemen op het gebied van opgroeien, opvoeden en ontwikkeling. “We worden meestal ingeschakeld door het Jeugd- en Gezinsteam (JGT), soms door huisartsenpraktijken. Al hebben die niet altijd goed in beeld wat Cardea biedt”, klonk het bij de kraam.

Voor vragen over jongeren waren twee jeugdartsen van het ADHD-centrum in Oegstgeest aanwezig, evenals professionals van @ease. Bij @ease, dat onder meer een vestiging in Leiden heeft, kunnen jongeren op een laagdrempelige manier terecht voor hulp en psychische ondersteuning als ze ergens mee zitten.

Medicatie afbouwen en ademhalingsoefening

Eerstelijns zorgverleners waren niet alleen als deelnemer aanwezig, sommige deelden ook zelf informatie vanuit een kraam. Zoals apothekers Kirsten Kouwen en Jacobine van Doremalen namens Samenwerkende Apotheken Rijn en Gouwe. “We kunnen als apothekers veel betekenen in het afbouwen van medicatie”, lichtte Kouwen toe. “Het is niet overal bekend, maar bijvoorbeeld een praktijkondersteuner kan daarvoor naar ons verwijzen. Dat scheelt de huisartsenpraktijk tijd en komt de kwaliteit van zorg ten goede.”

Diëtisten waren aanwezig om deelnemers te informeren wat voeding met je mentale welzijn doet. Inzichten over de wisselwerking tussen lichaam en geest bij mentale problematiek werden gegeven door een ergotherapeut en door psychosomatisch fysiotherapeut Laurie de Rooij namens FYSIO-EXPERTS. Bij laatstgenoemde konden deelnemers hun hartcoherentie meten, ofwel de samenhang tussen het hartritme en de ademhaling. Probeer het alfabet maar eens achterstevoren te zeggen; geheid dat de hartcoherentie verslechtert. Andersom leidt een ademhalingsoefening tot een verbeterde hartcoherentie, wat weer positief uitwerkt op het autonome zenuwstelsel.

Samenwerking in de regio

Het organiseren van de Netwerkavond GGZ paste bij de rol van Rijn en Duin in de regio, vertelde Ferdinand Oppenhuizen, medisch adviseur van Rijn en Duin, tijdens het welkomstwoord. “Met de oprichting van Rijn en Duin begin dit jaar is een basis gelegd om, als aanspreekpunt voor de eerste lijn, samen te werken. We zitten als nieuwe organisatie weliswaar in een transitiefase, maar in het tweede halfjaar willen we zeker kijken waarin we samen kunnen optrekken op GGZ-gebied. Want er is veel te doen.”