Jacqueline Wallaart: ‘Steeds een stapje verder met Positieve Gezondheid’

Om van Positieve Gezondheid gemeengoed te maken in de eerstelijnszorg, is een lange adem nodig. Door zorgverleners te blijven informeren, van elkaar te leren en hen te ondersteunen, komen we echter steeds verder. “De uitdaging is om erachter te komen waar mensen van ‘aan’ gaan”, vertelt Jacqueline Wallaart, projectleider Positieve Gezondheid bij Rijn en Duin.

Wat is jouw betrokkenheid bij Positieve Gezondheid vanuit Rijn en Duin?
“Als projectleider ‘Positieve Gezondheid’ ondersteun ik de bij Ruin en Duin aangesloten wijksamenwerkingsverbanden (WSV’s) bij het uitdragen en implementeren van het gedachtegoed. Dit houdt verschillende dingen in. Ik informeer WSV’s en zorgverleners over wat Positieve Gezondheid is en wat het kan betekenen voor de zorgprofessionals zelf en voor de samenwerking in de wijk. Het gaat dan zowel om samenwerking tussen de verschillende zorgprofessionals als die met andere partijen in de ‘wijk’, zoals wijkverpleging, maatschappelijk- en welzijnswerkers, bewoners etc.

Daarnaast haal ik bij WSV’s op welke ondersteuning ze nodig hebben om aan de slag te gaan met Positieve Gezondheid. Aan de hand van die behoeften kunnen we producten ontwikkelen, zoals een training, ondersteuning op de praktijk bij de implementatie of ICT-ondersteuning. Verder verbind ik partijen, deel ik goede voorbeelden, monitor ik de ontwikkeling rond Positieve Gezondheid op regionaal en landelijk niveau en neem ik deel aan regionale bijeenkomsten.”

Hoe ervaar je deze rol van projectleider Positieve Gezondheid bij Rijn en Duin?
“De uitdaging is om erachter te komen waar mensen van ‘aan’ gaan, wat er nodig is om verandering teweeg te brengen. Om neuzen én handen dezelfde kant op te krijgen, te verbinden en samen te werken. Dat is leuk om te doen. Dit project vergt wel een lange adem. Het voeren van het brede gesprek over gezondheid en welzijn is voor een deel van de eerstelijns zorgprofessionals (nog) niet vanzelfsprekend. Je moet in eerste instantie tijd investeren om hier ervaring mee op te doen en te kijken hoe het past in jouw praktijk. En tijd is momenteel een schaars goed.

Daarnaast zijn bij Positieve Gezondheid veel verschillende partijen betrokken, met verschillende culturen, manieren van werken en financieringsbronnen. Ook dat kost tijd: om elkaars uitdagingen te leren kennen, anders te gaan werken en bestaande gebruiken en schotten omver te halen. Maar met kleine stapjes kom je ook vooruit.”

Welke stappen zijn er al gezet?
“Vanuit de opgehaalde ondersteuningsbehoefte zijn producten ontwikkeld zoals een informatieve animatie over Positieve Gezondheid, een webinar of een training op WSV-niveau. Ook wordt gewerkt aan een goede digitale overdracht tussen zorgprofessionals/sociaal domein via VIPLive Netwerkzorg. Wat we nu aan het ophalen zijn, is welke ondersteuning we kunnen bieden aan de WSV’s en zorgverleners om daadwerkelijk aan de slag te gaan met het gedachtegoed. Denk aan hulp bij de implementatie van Positieve Gezondheid door een kwaliteitsmedewerker van Rijn en Duin, of bij de implementatie van een 100 dagen challenge Positieve Gezondheid.”

Waarom zouden eerstelijns zorgverleners überhaupt met Positieve Gezondheid aan de slag willen gaan?
“Om de continuïteit en kwaliteit van zorg en het welzijn van ons allemaal in de toekomst te kunnen waarborgen, is mijns inziens een omslag nodig. Een omslag van de huidige individualistische 24-uurs maatschappij naar een samenleving met meer gemeenschapszin, een sociaal netwerk, veerkracht, zelfregie, je eigen kracht gebruiken en meer samenwerking op alle niveaus. Het gedachtegoed van Positieve Gezondheid sluit daarbij aan.”

In hoeverre zie je dat zorgverleners zich hier bewust van zijn en in actie komen?
“In eerste instantie hebben we ons gericht op het trainen van individuele zorgverleners die nieuwsgierig waren naar Positieve Gezondheid. Een aantal van hen heeft collega’s in de wijk verteld over het gedachtegoed en hen geënthousiasmeerd. Vervolgens hebben we een laagdrempelige training op WSV-niveau samengesteld, waarbij multidisciplinaire eerstelijns zorgprofessionals en bij voorkeur ook andere zorg- en welzijnsprofessionals uit de wijk met elkaar aan de slag gaan. Elkaar ontmoeten, leren kennen, contacten leggen helpt ook in het daadwerkelijk aan de slag gaan met Positieve Gezondheid.

Een belangrijke rol is hierbij ook weggelegd voor de wijkmanager. Zowel in de organisatie van trainingen en bijeenkomsten rondom dit thema als in de vervolgacties en het zichtbaar maken en verbinden van de betrokken partijen in de wijk. Ik denk dat de term Positieve Gezondheid inmiddels wel bij alle zorgverleners bekend is. Hoe onderdelen van het gedachtegoed je kunnen helpen om meer tijd voor de patiënt en rust in de praktijk te krijgen nog niet altijd.”

Wat ervaren zorgverleners naar jouw idee als belemmeringen rond Positieve Gezondheid?
“Tijd, plus het idee dat ze al werken met Positieve Gezondheid en het voor hen dus niets nieuws is. Door goed te blijven informeren, succesvolle voorbeelden te delen en van elkaar te leren hopen we steeds stapjes verder te komen. Daarnaast is het geen verplichting; als je er absoluut geen heil in ziet of het niet bij je past, dan is dat zo. En dat is ook goed.”

Rijn en Duin is aangesloten bij de Alliantie Positieve Gezondheid Zuid-Holland Noord. Waarom is dat?
“Rijncoepel en WSV Support, die zijn opgegaan in Rijn en Duin, stonden samen met Marente, Welzijn Teylingen, GGD Hollands Midden, Zorg en Zekerheid en REOS aan de wieg van de Alliantie. Rijn en Duin zet dat voort. Het is belangrijk om met en van elkaar te leren en een gezamenlijke ambitie te hebben. Zo houden we elkaar scherp en stimuleren we elkaar om te blijven werken aan die ambitie. Het Leeratelier en het gangmakersplatform zijn mooie voorbeelden van elkaar leren kennen, met en van elkaar leren en het delen van ervaringen. Meer samenwerken is een van de doelen van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Niet alleen in de wijk, maar ook op regionaal niveau.”

Wat hoop je dat de Alliantie Positieve Gezondheid teweeg gaat brengen?
“Met de Alliantie streven we ernaar om gezamenlijk te werken aan vitale en veerkrachtige inwoners en toekomstbestendige zorg en ondersteuning. Ik denk dat we met de Alliantie op de goede weg zitten om die bewustwording te creëren op alle niveaus; van inwoners tot beroepskrachten, beleidsmakers en bestuurders. Ons allemaal dus.”