‘De tijd is rijp voor Positieve Gezondheid in Katwijk’

Katwijk maakt werk van Positieve Gezondheid. Begonnen met training en bewustwording, zetten steeds meer professionals uit de zorg en het sociaal domein stappen in de toepassing van het gedachtegoed. Zoals Fenneke de Graaf, beleidsregisseur gezondheid en veiligheid bij de gemeente Katwijk, en kindervoedingscoach Anneke Hoek. “Het is ontzettend gaaf als je hoort en ziet welk effect het heeft.”

Het opstellen van een lokaal preventieakkoord was de directe aanleiding voor de gemeente Katwijk om met Positieve Gezondheid aan de slag te gaan, vertelt De Graaf. “Ook maatschappelijke partners wilden het graag uitrollen. We hebben Reos gevraagd om in breed verband een training te organiseren, zodat zorgverleners van verschillende disciplines weten wat Positieve Gezondheid is, hoe ze het kunnen toepassen en dat ze elkaar daarbij weten te vinden.”

De Graaf is overtuigd van de meerwaarde van het gedachtegoed, dat met het invullen van het ‘spinnenweb’ heel praktisch kan worden toegepast. Aan de hand van een vragenlijst komt er een score op zes dimensies: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. De Graaf: “Voor inwoners levert dit snel inzicht op in hun eigen situatie. Je ziet meteen waar iets schort en waar het goed gaat. Dan is het vervolgens de kunst om de juiste dingen te doen voor een betere kwaliteit van leven en daarbij zijn professionals belangrijk.”

Visie op gezondheid en preventie

Positieve Gezondheid sluit naadloos aan op de visie van de gemeente Katwijk op gezondheid en preventie, aldus De Graaf. “Bij het opstellen van de Maatschappelijke Agenda hebben we diverse opgaven vastgesteld. Gezondheid is daar één van, evenals meedoen; dat inwoners deelnemen en bijdragen aan de maatschappij. Een derde opgave is zorg en ondersteuning, zodat mensen die hulp nodig hebben een hogere kwaliteit van leven krijgen en regie nemen over hun leven. Positieve Gezondheid is een breed begrip, maar juist daarom een hele mooie methode om verschillende aspecten in de zorg en het sociale domein te combineren.”

Dit was ook de reden dat een breed scala aan organisaties uit de nulde lijn en eerste lijn werd uitgenodigd om in 2022 deel te nemen aan de training Positieve Gezondheid. Professionals vanuit Zorggroep Katwijk, Brijder, Rivierduinen, DSV, Kwadraad, Welzijnskwartier, de gemeente Katwijk en zelfstandig ondernemers op het gebied van gezondheid – zoals Vitalbyfood – deden mee. De Graaf: “Het ging om ongeveer veertig mensen, verdeeld over drie groepen, die gaandeweg merkten hoe Positieve Gezondheid kan helpen in hun werk. Het is als beleidsregisseur gezondheid ontzettend gaaf als je hoort en ziet welk effect het heeft.”

Ideeën en ervaringen uitwisselen tussen zorg- en hulpverleners

Een van de deelnemers aan de training Positieve Gezondheid was Anneke Hoek. Als kindervoedingscoach en ADHD-expert is ze eigenaar van Vitalbyfood en sloot ze aan bij de training van Reos. “Het leuke van zo’n training is dat je ideeën en ervaringen met andere zorg- en hulpverleners kunt uitwisselen. En doordat meer professionals het toepassen, krijgt Positieve Gezondheid een steeds groter bereik onder de inwoners. Dat heeft tijd nodig, maar we zetten wel stappen.”

Met Vitalbyfood gebruikt Hoek het spinnenweb bij de intake van cliënten. Daarnaast zet ze het in bij voorlichting op basisscholen, als onderdeel van het programma Fit & Fijn dat ze samen met een collega geeft. “Het betreft een training van zes uur, verdeeld over zes weken, voor de groepen 6, 7 en 8. De kinderen vullen het spinnenweb in en na de zes weken pakken we het er opnieuw bij om te kijken of de kinderen zijn gegroeid. Ook vragen we waarin ze zouden willen groeien, om daaraan te kunnen werken.”

Kinderen vinden het een fijne methode, zegt Hoek. “Soms komen kinderen naar ons toe om erover te praten. Andersom kunnen de uitkomsten voor de leerkracht aanleiding zijn om met een kind of haar ouders in gesprek te gaan. Zo was er een meisje dat op veel dimensies van het spinnenweb laag scoorde. Dat had deels met de groepsdynamiek in de klas te maken, wat voor de juf een aanknopingspunt was om daar aandacht aan te besteden in de klas.” Hoek heeft het spinnenweb als pilot inmiddels twee keer gebruikt en rolt dit binnenkort uit op een volgende school.

Bewustwording onder de inwoners

Hoek noemt het ‘heel belangrijk’ dat er in Katwijk meer bewustwording ontstaat rond gezondheid en preventie. “Eenvoudig gezegd: wat kun je als inwoner doen om zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen. Bij oudere mensen, die in een tijd van schaarste zijn opgegroeid, staat eten vooral voor gezelligheid. Daar is op zich niets mis mee, maar als latere generaties daarin andere en gezondere keuzes maken, is dat onderling soms wel ‘een dingetje’. Aan ons als professionals de taak om goed te kijken waar mensen behoefte aan hebben om gezonder te gaan leven. Vaak is dat op mentaal of financieel gebied, maar ook hier is bewustwording heel belangrijk. Als er geen intrinsieke motivatie is, wordt het lastig.”

Positieve Gezondheid lokaal uitbouwen

Gelukkig is het balletje aan het rollen in Katwijk, merkt Hoek. “Ik hoop dat we dit enthousiasme kunnen behouden, want het is hard nodig. Als steeds meer professionals in de eerste en nulde lijn bekend zijn met Positieve Gezondheid, kan er onderling sneller overlegd en geschakeld worden. We kunnen dan samen tot de kern komen van wat een inwoner nodig heeft of dit zelfs voorkomen door preventieve hulp te bieden. Het is een kwestie van de lange adem, daarom is het goed als we elkaar blijven ontmoeten en inspireren.”

Ook De Graaf noemt het belangrijk om ‘elkaar vast te blijven houden’. “Na de training is er een zogeheten koplopersgroep samengesteld met professionals uit Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Eind januari hadden we een vervolgbijeenkomst en je merkt gewoon dat er energie is, dat mensen er blij van worden. We ontvangen vanuit Reos nog een advies hoe we Positieve Gezondheid in de gemeente kunnen implementeren, maar ik zie zeker kansen om het uit te bouwen. Want niet alleen lokaal, maar ook landelijk zijn de pijlen gericht op integraal, preventief zorgbeleid en is Positieve Gezondheid het uitgangspunt. De tijd is rijp.”

Bron: Reos